Cách nuôi dạy con kiểu Nhật hiệu quả mà ba mẹ nào cũng nên áp dụng

Hướng dẫn cách nuôi dạy con kiểu Nhật giai đoạn 0 tuổi

Với các ông bố, bà mẹ hiện đại, cách nuôi dạy con kiểu Nhật không còn quá xa lạ. Đặc biệt nhiều người đã áp dụng cách nuôi dạy con kiểu Nhật ngay từ khi bé mới sinh tới khi bé 3 tháng tuổi. Đây là thời điểm bé bắt đầu làm quen với thế giới, não bộ của bé sẽ tiếp thu rất nhanh và ghi nhớ lâu hơn. Chi tiết cách nuôi con theo kiểu Nhật ở giai đoạn 0 tuổi gồm có: 

1. Phát triển kỹ năng thị giác 

Để bé phát triển kỹ năng thị giác, ba mẹ có thể áp dụng một số biện pháp của người Nhật như sau: 

• Thêm màu sắc cho phòng bé: Tạo không gian nhiều màu sắc bằng cách treo tranh màu, đồ chơi, khối gỗ,.... trong phòng bé. Chú ý nên chọn các đồ vật có màu sắc tươi sáng. 
• Sử dụng màu đen - trắng: Liên tục trong giai đoạn bé từ 0 - 1 tháng tuổi, ba mẹ có thể dành 3 phút mỗi ngày cho con nhìn các khối đồ vật đen, trắng. Việc này giúp bé phát triển thị giác, phát huy khả năng tập trung tốt hơn. 
• Luyện cho bé nhìn tập trung vào một điểm: Phương pháp này phù hợp với các bé ở giai đoạn 0 - 1 tháng. Lúc này bé có thể nhìn các vật xung quanh ở cự ly gần. Ba mẹ ngồi đối diện bé (cách khoảng 30cm) sau đó nói chuyện và nhìn chăm chú vào mắt bé, chỉ cần bé nhìn lại chăm chú là ba mẹ đã thành công. Tập luyện nhiều lần mỗi ngày sẽ giúp  cải thiện kỹ năng thị giác cho bé. 
• Cho bé nhìn theo đồ vật: Phương pháp thích hợp với các bé ở giai đoạn 2 - 3 tháng tuổi đã biết nhìn chăm chú vào đồ vật, mẹ có thể di chuyển vật từ từ để thu hút ánh nhìn của bé. Khi bé đã quen hơn với các chuyển động, mẹ dần tăng tốc di chuyển đồ vật, để vật xa hơn. 
• Luyện cho bé quay đầu nhìn đồ vật: Phương pháp này phù hợp với các bé giai đoạn 6 - 9 tháng. Ba mẹ có thể đặt đồ vật trước mặt bé rồi di chuyển đồ vật lên trên, xuống dưới, qua trái, qua phải,... đến cuối tầm nhìn.

2. Phát triển xúc giác 

Da của trẻ sơ sinh cũng vô cùng nhạy cảm, thay vì dùng bao tay, bao chân cho bé, các bà mẹ Nhật thường để tay bé tự do để cảm nhận đồ vật xung quanh. Ngoài ra, mẹ cũng nên cho bé chạm vào các đồ vật như đồ chơi, mặt bàn, khăn,... để kích thích da tay của bé. 

3. Phát triển thính giác của bé 

Việc tiếp xúc sớm với âm thanh, đặc biệt là các bản nhạc kích thích não bộ sẽ giúp bé phát triển cảm xúc và khả năng sáng tạo, vì vậy ba mẹ nên nói trò chuyện với con nhiều hơn. Bên cạnh đó, mỗi ngày, mẹ có thể cho bé nghe nhạc từ 15 - 30 phút. Trong quá trình nghe nhạc, mẹ có thể để bé nằm trên đầu gối và đung đưa nhẹ nhàng theo nhịp điệu để bé quen dần với phản xạ và tiếp nhận thế giới nhanh hơn.

4. Phát triển vị giác cho bé 

Các chuyên gia cho biết trẻ sơ sinh thường có "thiên bẩm" về vị giác và  có khả năng phân biệt rõ ràng các vị ngọt, đắng, mặn, chua, cay. Để phát triển vị giác của bé, mẹ có thể cho bé ăn dặm với nhiều vị khác nhau từ tháng thứ 6 trở đi. 

5. Phát triển khứu giác cho bé 

Bé có thể phân biệt các mùi khác nhau ngay khi ở giai đoạn sơ sinh đồng thời nhận ra mẹ nhờ các mùi đặc trưng. Do đó, mẹ nên cho bé ngửi nhiều loại mùi khác nhau để ghi nhớ và phát triển khứu giác tốt hơn. 

6. Dạy con chuyển động xoay tròn 

Bé trong giai đoạn tập ngồi có thể dễ bị ngã. Tuy nhiên, mẹ có thể giúp các bé biết cách ngã an toàn mà không gây hại tới cơ thể bằng cách đặt bé nằm ngửa rồi dùng hai tay nắm cổ chân bé cho bé cuộn tròn người. Sau đó dùng tay ấn vào phần đùi rồi lắc sang trái, phải. Khi bé đã quen dần, có thể tăng tốc để tạo kích thích lên ống hình bán nguyệt trước và sau, lặp lại vài lần

Các động tác này không ảnh hưởng tới xương của bé và có thể giúp kích thích phản xạ mê lộ, giúp bé ngã an toàn. 

7. Dạy con bắt chước 

Sau khi được 2 tuần tuổi, trẻ sơ sinh bắt đầu có phản xạ bắt chước người lớn. Để kích thích thần kinh của bé mẹ có thể dạy bé cách bắt chước hành động của mình như há miệng, thè lưỡi,... Khi bé đã có thể làm theo các biểu cảm trên mặt, mẹ có thể chuyển sang động tác tay bằng cách đưa tay lên ngang tầm mắt bé và giữ khoảng 20 giây cho bé nhìn kỹ sau đó thực hiện nắm tay và xoè ra nhiều lần để bé làm theo.

8. Dạy con nằm yên khi thay bỉm 

Không ít bé thường quấy khóc, không hợp tác khi mẹ thay bỉm. Tuy nhiên, với cách dạy con kiểu Nhật, các mẹ hoàn toàn có thể tập cho bé nằm yên, cụ thể: 

• Mẹ dùng tay giữ chân bé đồng thời nói "con không được cử động nhé" hay "nằm im nhé con" và nhanh chóng thay bỉm cho con. 
• Sau khi thay xong, mẹ hãy nói các câu khen bé, trẻ hoàn toàn có thể cảm nhận được thông qua ngữ điệu lời nói và biểu cảm trên gương mặt của mẹ. 
• Khi bé được 6 tháng tuổi, mẹ có thể tập cho bé các động tác co duỗi chân trong lúc thay bỉm bằng cách đếm "1,2" theo động tác của bé. Lặp lại hành động này nhiều lần sẽ giúp bé học cách nằm im khi thay bỉm hiệu quả. 

12 cách nuôi dạy con kiểu Nhật cho trẻ từ 1 tuổi trở lên

Sau khi bé được 1 tuổi, ba mẹ có thể tiếp tục áp dụng các phương pháp nuôi dạy con kiểu Nhật để bé phát triển toàn diện. Một số phương pháp được áp dụng phổ biến phải kể tới:

1. Nuôi dạy con kiểu Nhật - Dạy bé kỷ luật

Dạy con tính kỷ luật là một trong những nguyên tắc đặc biệt giúp bé hình thành tính tôn trọng người khác. Những việc làm nhỏ nhất nhưng cũng góp phần giúp bé có rèn luyện thói quen tốt, sự phát triển sau này. 

Để dạy bé tính kỷ luật, trước hết, ba mẹ cần làm gương cho bé noi theo và lặp lại mỗi ngày những điều đơn giản nhất như việc xếp hàng ở siêu thị, ăn uống đúng giờ, tự giác….Việc thực hiện liên tục các hành động kỷ luật sẽ giúp bé hình thành và duy trì nề nếp kỷ luật. 

2. Khuyến khích con bộc lộ năng lực bản thân 

Ba mẹ hãy tạo cơ hội cho con được chọn những môn mà con yêu thích. Trẻ em Nhật sẽ thường xuyên có các buổi ngoại khóa, cắm trại do nhà trường tổ chức. Việc này giúp các con rèn luyện sự tự tin, dũng cảm ngay từ những năm đầu đời. 

Bên cạnh đó, ba mẹ hãy trò chuyện với con nhiều hơn và khuyến khích con nói lên suy nghĩ của mình, đây cũng là một cách giúp con tự tin và thể hiện năng lực bản thân tốt hơn. 

3. Rèn tính tự giác 

Một trong những cách dạy con theo kiểu Nhật  được nhiều phụ huynh áp dụng là rèn tính tự giác cho con. Ngay từ khi bé được 2 - 3 tuổi, ba mẹ nên dạy con cách tự ăn bằng thìa, đũa, ngồi nghiêm chỉnh vào bàn ăn hay dạy con cách tự đi vệ sinh cá nhân.... để con tự  ý thức việc mình cần làm mà không cần đợi bố mẹ nhắc nhở. 

4. Dạy con tôn trọng người khác 

Theo phương pháp nuôi dạy con kiểu Nhật, trẻ em sẽ được được dạy cách đối xử công bằng, tôn trọng người khác, không phân biệt giàu nghèo. Ba mẹ hãy dạy con từ khi còn nhỏ cách tôn trọng sở thích, quyền riêng tư của người khác, tôn trọng các ngành nghề khác nhau, kể cả những nghề được coi là thấp kém như vệ sinh, lao công, thợ điện. Mọi người trong xã hội đều được đối xử với nhau công bằng và làm bất cứ công việc chính đáng nào cũng cần được tôn trọng.

5. Dạy con cách tự nghiên cứu và tìm hiểu về thế giới xung quanh

Việc dạy con tự tìm hiểu, nghiên cứu là việc làm mà ba mẹ Nhật cho rằng có thể giúp trẻ rèn luyện tư duy ngay từ khi còn nhỏ. Những việc mà trẻ tự khám phá ra sẽ được ghi nhớ lâu hơn.  Vì vậy, ba mẹ hãy hướng dẫn con cách tự tìm kiếm thông tin để kích thích sự tò mò, phát triển tư duy. Nhờ đó, con sẽ chủ động và tự giác hơn trong học tập cũng như cuộc sống sau này. 

6. Kiên nhẫn với trẻ

Có không ít ông bố, bà mẹ cảm thấy khó chịu khi con cái không nghe lời, lặp lại các sai lầm hay hỏi đi hỏi lại một vấn đề. Nhưng với kiểu nuôi con của mẹ Nhật, họ luôn kiên nhẫn và không ngại trả lời nhiều lần cho con về một vấn đề. Bởi họ cho rằng trẻ em cần nhiều thời gian hơn để tiếp thu và ghi nhớ kiến thức. Vì vậy, để con có thể ghi nhớ và tiếp thu lâu hơn, ba mẹ hãy sẵn lòng, kiên nhẫn và giải đáp các câu hỏi của con.

7. Làm gương cho con và quan tâm tới môi trường dạy con 

Một trong số các cách nuôi con kiểu Nhật chính là ba mẹ cần làm gương để con học theo. Bởi người Nhật luôn quan niệm họ chính là phản chiếu của những đứa con. Nếu ba mẹ sống kỷ luật, nề nếp, thì con cũng sẽ trở thành người kỷ luật và nề nếp. 

Người Nhật cũng rất quan tâm tới môi trường xung quanh con. Họ cho rằng nếu môi trường nhiều tệ nạn thì con sẽ không thể phát triển tốt. Hơn nữa, không khí gia đình cũng là yếu tố được đánh giá cao. Các thành viên cần gắn kết với nhau, nếu có mâu thuẫn họ cũng giải quyết trong êm đềm mà không để các bé chứng kiến.

8. Tạo môi trường, cơ hội cho bé tham gia hoạt động chung 

Theo phương pháp nuôi dạy con kiểu Nhật giai đoạn 3 tuổi tuổi trở lên, ba mẹ sẽ cho bé đi bộ đều đặn với các khoảng 10m, 20m mỗi ngày. Hoạt động thể chất sẽ hỗ trợ cho quá trình phát triển toàn diện của trẻ cả về sức khỏe và trí tuệ. Vì vậy, ba mẹ nên dành thời gian để cùng con đi bộ thể dục hoặc tham gia các trò chơi vận động mỗi ngày.

9. Không chỉ trích bé khi mắc lỗi 

Người Nhật quan niệm chỉ trích lỗi lầm của người khác không giúp họ tốt hơn và điều này càng không nên xảy ra với con cái họ. Thay vì phạt đòn roi, chửi mắng, ba mẹ Nhật sẽ dạy con bằng lời nói, chỉ bảo cho con thấy hành động của con là sai và nhắc bé không được tái phạm sau đó. Điều quan trọng trong việc nuôi dạy con kiểu Nhật Bản chính là ba mẹ không nên la mắng bé mà nên dạy bé tự nhận ra lỗi sai và sửa cái sai đó.

10. Không áp đặt cho trẻ 

Theo cách nuôi dạy kiểu Nhật, ba mẹ cũng không dùng lời lẽ tiêu cực để mắng con bởi họ cho rằng việc áp đặt lên con sẽ khiến con không thoải mái, con sẽ làm những điều mà mình có thể không thích và trở nên rụt rè hơn. Thay vào đó, họ sẽ nói chuyện nhẹ nhàng với con và dặn con không được tái phạm lần sau. Nếu sử dụng lời nặng nề để chửi mắng, bé có thể bị ảnh hưởng tâm lý nặng và chắc chắn sẽ học theo.

11. Chú trọng chuyện cổ tích

Để dạy con về thế giới, ba mẹ Nhật sẽ lựa chọn thông qua các câu chuyện cổ tích. Bởi họ cho rằng chuyện cổ tích là chất liệu và niềm sáng tạo vô biên cho trẻ. Những câu chuyện không chỉ giúp bé học thêm về cách cư xử, mà còn có những yếu tố thần thoại và điều không tưởng, giúp bé phát huy trí tưởng tượng tốt hơn.

12. Khen bé đúng lúc đúng chỗ 

Việc khen bé cũng là cách ba mẹ Nhật nuôi dạy con. Tuy nhiên, thay vì khen “con tôi giỏi quá” và khiến bé trở nên tự phụ, không cố gắng sau đó, người Nhật chỉ khen những hành vi cụ thể của bé. Chẳng hạn, ba mẹ Nhật sẽ khen “con mẹ hôm nay ăn giỏi quá” hay “ai giặt quần áo giỏi thế nhỉ”.

Ba mẹ Nhật quan niệm các bé khi được khen một hành động cụ thể nào đó sẽ thực hiện tốt hơn ở lần sau. Vì vậy, ba mẹ hãy khen những hành động cụ thể của con hay vì khen “con giỏi quá”.

Hi vọng với những cách nuôi dạy con kiểu Nhật được chia sẻ trong bài viết này sẽ là tư liệu quý giá giúp phụ huynh có thêm sự lựa chọn. Việc áp dụng phương pháp nuôi con phù hợp có thể giúp bé rèn luyện trí thông minh, cũng như nhân cách tốt từ những năm đầu đời, ba mẹ nên cân nhắc kỹ trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào nhé.